دستیار تلفنی هوش مصنوعی برای اداره گاز استان قزوین
راهکاری نوین برای ارتقای خدمات پاسخگویی و رضایت مشترکین با پشتیبانی ۲۴/۷ چندزبانه
اطلاعات بیشتر
چرا نیاز به تحول دیجیتال داریم؟
امروزه شرکت‌های خدمات‌رسان با حجم بالایی از تماس‌های مشتریان مواجه‌اند. انتظار مشتریان برای دریافت پاسخ سریع و ۲۴ ساعته به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. در دنیای امروز که سرعت و دسترسی آنی به اطلاعات یک نیاز اساسی است، مشتریان دیگر حاضر به انتظار طولانی در صف تلفنی یا محدود شدن به ساعات اداری نیستند.
در اداره گاز قزوین نیز روزانه تماس‌های متعددی درباره سوالات عمومی، موارد فنی، استعلام قبوض، راهنمای نصب و تعمیرات، و مهم‌تر از همه گزارش‌های اضطراری مربوط به نشت گاز دریافت می‌شود. این حجم بالای تماس‌ها نیازمند نیروی انسانی قابل توجه و زیرساخت‌های گسترده است که همواره با چالش‌های عملیاتی و هزینه‌ای روبه‌رو هستند.
راهکار نوین ما، یک دستیار تلفنی هوشمند چندزبانه ۲۴/۷ است که با هدف ارتقای خدمات پاسخگویی و افزایش رضایت مشترکین طراحی شده است. این دستیار صوتی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند بدون وقفه به تماس‌ها پاسخ دهد، پرسش‌های متداول را در لحظه جواب دهد و در صورت نیاز تماس را به کارشناس انسانی منتقل کند.
این پروژه با نظارت و هماهنگی مرکز تحقیقات مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی و توسط شرکت alef.ba به عنوان بازوی هوش مصنوعی مرکز تحقیقات مدیریت اجرا خواهد شد.
نتیجه این تحول دیجیتال، کاهش زمان انتظار مشتریان، بهبود چشمگیر تجربه کاربری، افزایش ایمنی در مواجهه با شرایط اضطراری و در نهایت ارتقای وجهه سازمانی شرکت گاز استان قزوین خواهد بود.
چالش‌های موجود در سیستم پاسخگویی فعلی
منوی صوتی پیچیده و خسته‌کننده
تماس‌گیرندگان با منوهای چندمرحله‌ای مواجه می‌شوند که باعث سردرگمی و اتلاف وقت می‌شود. فشار دادن کلیدها برای دسترسی به بخش‌های مختلف، تجربه کاربری ضعیفی را به همراه دارد.
زمان انتظار طولانی در صف
در ساعات اوج تماس‌ها، مشتریان مجبور به انتظار چند دقیقه‌ای یا حتی بیشتر هستند تا نوبت به آن‌ها برسد. این انتظار می‌تواند منجر به نارضایتی و حتی قطع تماس شود.
عدم پاسخگویی خارج از ساعات اداری
در شب‌ها، تعطیلات و آخر هفته‌ها، تماس‌ها به پیغامگیر صوتی منتقل می‌شوند که خطر از دست رفتن پیام‌های حیاتی مانند گزارش نشت گاز را به همراه دارد.
محدودیت زبانی و تنوع مخاطبان
پاسخگویی تنها به زبان فارسی محدود است و امکان ارائه خدمات به زبان‌های دیگر وجود ندارد، که این موضوع برای برخی مشترکین یا گردشگران مشکل‌ساز است.
این نارسایی‌ها می‌تواند به نارضایتی مشتریان، کاهش اعتماد عمومی و حتی مخاطرات ایمنی در موارد اضطراری منجر شود. همچنین فشار کاری بر کارکنان مرکز تماس افزایش یافته و کارایی کلی سیستم کاهش می‌یابد.
راهکار پیشنهادی: دستیار تلفنی هوشمند
راهکار ما یک دستیار تلفنی هوش مصنوعی است که نقش اپراتور خودکار را با بهترین کیفیت ممکن ایفا می‌کند. این سیستم به کمک فناوری‌های پیشرفته تشخیص گفتار (Speech Recognition) و پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing)، صحبت‌های تماس‌گیرنده را با دقت بالا درک می‌کند و با صدای مصنوعی طبیعی و روان پاسخ می‌دهد.
دستیار هوشمند ما قادر است به زبان‌های مختلف با تماس‌گیرندگان مکالمه کند، ۷ روز هفته و ۲۴ ساعته در دسترس باشد و همزمان به چندین تماس موازی پاسخ دهد. این قابلیت‌ها به معنای پایان صف‌های انتظار طولانی و عدم پاسخگویی در ساعات غیراداری است.
این سامانه به گونه‌ای طراحی شده که سوالات متداول و ساده را بلافاصله پاسخ می‌دهد. برای مثال، اگر مشترکی سوال کند «چطور می‌توانم قبض گاز خود را پرداخت کنم؟» یا «نحوه درخواست انشعاب جدید چگونه است؟»، سیستم فوراً اطلاعات کامل و دقیق را ارائه می‌دهد.
اما در مواجهه با پرسش‌های تخصصی یا موارد خارج از دانش خود، دستیار هوشمند تماس را به کارشناس مربوطه وصل می‌کند. این انتقال به صورت هوشمند و همراه با اطلاعات زمینه‌ای انجام می‌شود تا مشتری نیازی به تکرار توضیحات نداشته باشد.
در ساعات غیراداری، سیستم می‌تواند اطلاعات تماس مخاطب و موضوع درخواست را ثبت کرده و جهت پیگیری به کارشناسان گزارش دهد.
این دستیار مجازی در واقع ترکیبی از مزایای سرعت و دقت ماشین با دانش و نظارت نیروی انسانی را ارائه می‌کند و بهترین تجربه را برای مشترکین فراهم می‌سازد.
قابلیت‌های کلیدی سیستم
پاسخگویی ۲۴×۷ بدون وقفه
دستیار هوشمند در تمامی ساعات شبانه‌روز و ایام هفته در دسترس است. هیچ تماسی بی‌پاسخ نمی‌ماند و حتی در نیمه‌شب، روزهای تعطیل یا ایام خاص سال، مشترکین پاسخ فوری و دقیق دریافت می‌کنند.
پشتیبانی چندزبانه
سیستم می‌تواند به زبان‌های مختلف پاسخ دهد و لهجه‌ها یا زبان ترجیحی مخاطبان را شناسایی کند. از فارسی‌زبان تا ترک زبان‌ها و انگلیسی‌زبان، همه بدون مانع زبانی خدمات دریافت می‌کنند.
پاسخ فوری به سوالات متداول
سوالات رایج مانند راهنمای وصل انشعاب، زمان‌بندی قطعی، مبلغ قبض یا روش‌های پرداخت توسط هوش مصنوعی در لحظه پاسخ داده می‌شوند، بدون نیاز به انتظار.
مسیریابی هوشمند تماس
سیستم از روی صحبت‌های کاربر تشخیص می‌دهد موضوع تماس چیست و چقدر فوری است. موضوعات عادی را خود رسیدگی کرده و موارد بحرانی را به تیم مناسب منتقل می‌کند.
مدیریت موارد اضطراری
تشخیص فوری کلمات کلیدی مانند «نشت گاز» یا «بوی گاز» و فعال‌سازی فرآیند اورژانسی، دریافت آدرس دقیق، اطلاع‌رسانی به تیم امداد و ارائه دستورالعمل‌های ایمنی به تماس‌گیرنده.
اتصال به کارشناسان انسانی
انتقال هوشمند تماس‌های پیچیده به کارشناس مربوطه همراه با تمام اطلاعات زمینه‌ای، بدون نیاز به تکرار توضیحات از سوی مشتری.
فرآیند مدیریت تماس‌های اضطراری
یکی از برترین و حیاتی‌ترین ویژگی‌های این سامانه، توانایی واکنش فوری و دقیق به موقعیت‌های اورژانسی است. ایمنی مشترکین و جامعه در اولویت قرار دارد و سیستم ما برای تضمین آن طراحی شده است.
تشخیص خودکار وضعیت اضطراری
به محض شنیدن کلماتی نظیر «نشت گاز»، «بوی گاز»، «انفجار» یا «خطر»، سیستم وارد حالت اضطراری شده و فرآیند ویژه را فعال می‌کند.
دریافت و تأیید آدرس دقیق
دستیار هوشمند با سوالات هدفمند، آدرس دقیق محل حادثه را از تماس‌گیرنده دریافت کرده و تأیید می‌کند تا اطمینان حاصل شود اطلاعات صحیح است.
اطلاع‌رسانی فوری به تیم امداد
سیستم بلافاصله وضعیت اضطراری را با تمام جزئیات (آدرس، نوع خطر، زمان تماس) به تیم عملیات و امداد گزارش می‌دهد تا سریع‌ترین واکنش ممکن صورت گیرد.
ارائه دستورالعمل‌های ایمنی
در پایان، دستیار یک پیام ایمنی جامع (مانند ترک فوری محل، باز کردن درها و پنجره‌ها، عدم روشن کردن وسایل برقی) را به تماس‌گیرنده ارائه می‌دهد.

نکته مهم: با این فرآیند خودکار، دیگر هیچ تماس اضطراری به صندوق صوتی منتقل نمی‌شود یا با انتظار طولانی مواجه نخواهد شد. این عملکرد سریع می‌تواند از بروز حوادث جدی‌تر پیشگیری کند و امنیت جامعه را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
گزارش‌دهی و تحلیل داده‌های تماس
هر تعاملی که با دستیار صوتی انجام می‌شود، به صورت خودکار ثبت و مستندسازی می‌گردد. مکالمات ضبط و به متن تبدیل می‌شوند و داده‌های ارزشمندی نظیر زمان تماس، مدت زمان مکالمه، نوع درخواست، اقدامات انجام‌شده و نتیجه نهایی مکالمه در پایگاه داده ذخیره می‌شوند.
این داده‌های گسترده به مدیران و تحلیلگران اجازه می‌دهد الگوهای تماس را شناسایی کنند. برای مثال، می‌توان فهمید پرتکرارترین سوالات مشترکین چیست، در چه ساعاتی از روز یا ایام هفته اوج تماس‌ها رخ می‌دهد، یا چه نوع مشکلاتی بیشتر گزارش می‌شوند.
گزارش‌های دوره‌ای شامل شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) می‌شود: نرخ پاسخگویی خودکار (چند درصد تماس‌ها بدون نیاز به اپراتور انسانی حل شده‌اند)، تعداد موارد انتقال‌یافته به کارشناس، متوسط زمان مکالمه، و نرخ رضایت مشتریان از خدمات.
این بینش‌ها برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و بهبود مستمر خدمات بسیار ارزشمند هستند و به سازمان کمک می‌کنند تا به‌صورت داده‌محور عمل کند.
علاوه بر این، در موارد اضطراری، ثبت دقیق جزئیات تماس و اقدامات انجام‌شده به منظور مستندسازی وقایع، ارزیابی عملکرد تیم‌ها و بررسی‌های آتی (Lessons Learned) بسیار مفید خواهد بود. این سطح از شفافیت و قابلیت ردیابی، حسابرسی و نظارت را آسان‌تر می‌کند.
دستاوردهای کلیدی پروژه
25%
کاهش زمان انتظار
کاهش تلاش موردنیاز مشتری برای دریافت پاسخ و حذف صف‌های طولانی انتظار
22%
افزایش رضایت
بهبود شاخص رضایت مشترکین حتی در شرایط بحرانی و قطعی‌ها
70%
صرفه‌جویی هزینه
کاهش هزینه هر تعامل با اتوماسیون تماس‌های روتین و کم‌پیچیدگی
24/7
پوشش زمانی کامل
ارائه خدمات پاسخگویی بدون وقفه در تمامی ساعات شبانه‌روز
راه‌اندازی این دستیار تلفنی هوشمند، دستاوردهای متعددی برای شرکت گاز قزوین به همراه خواهد داشت. با حضور ۲۴/۷ دستیار AI، دیگر صف انتظار طولانی یا بوق اشغال تجربه نخواهد شد. هر تماس‌گیرنده در لحظه پاسخ می‌گیرد که این امر منجر به کاهش چشمگیر در تلاش موردنیاز مشتری برای دریافت پاسخ می‌شود.
پاسخ سریع، دقیق و مؤدبانه در هر ساعت از شبانه‌روز، احساس ارزشمندی را به مشتری منتقل می‌کند. تجربه شرکت‌های بزرگ نشان داده که پیاده‌سازی دستیار هوشمند صوتی می‌تواند رضایت مشتریان را حتی در زمان بحران و قطعی‌ها به‌طور قابل توجهی افزایش دهد. این یعنی در شرایطی که معمولاً نارضایتی اوج می‌گیرد، سیستم هوشمند توانسته با اطلاع‌رسانی و پاسخ‌دهی مناسب، رضایت را بهبود بخشد.
مزایای اقتصادی و عملیاتی
کاهش هزینه‌های عملیاتی
اتوماسیون تماس‌های روتین به معنای نیاز کمتر به نیروی انسانی برای شیفت‌های شبانه یا پاسخ به سوالات تکراری است. هزینه هر تعامل تا ۸۵ درصد کاهش می‌یابد.
افزایش بهره‌وری کارکنان
با برطرف شدن فشار کار تکراری، کارکنان می‌توانند بر وظایف تخصصی‌تر و ارزش‌آفرین‌تر متمرکز شوند که بهره‌وری کلی سازمان را افزایش می‌دهد.
مقیاس‌پذیری بالا
سیستم قادر است همزمان به هزاران تماس پاسخ دهد، بدون نیاز به استخدام نیروی انسانی بیشتر. این قابلیت در مواجهه با پیک تماس‌ها بسیار حیاتی است.
تصمیم‌گیری داده‌محور
داده‌های استخراج‌شده از سیستم می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های راهبردی آینده مورد استفاده قرار گیرد و به سیاست‌گذاری مبتنی بر داده کمک کند.
صرفه‌جویی مالی قابل توجه
تجربه شرکت‌های پیشرو نشان داده که جایگزینی تماس‌های کم‌پیچیدگی با عوامل هوشمند می‌تواند هزینه هر تعامل را ۷۰ تا ۸۵ درصد کاهش دهد و در عین حال پشتیبانی ۲۴×۷ ارائه کند.
برای مثال، British Gas در انگلستان با به‌کارگیری سیستم‌های پاسخگویی هوشمند موفق به کاهش ۱۷٪ در هزینه‌های عملیاتی مرکز تماس شد که معادل ۳۰ میلیون پوند در سال بود.
بهبود وجهه سازمانی
اجرای این پروژه، شرکت گاز استان قزوین را به عنوان یکی از پیشگامان استفاده از هوش مصنوعی در خدمات مشتری معرفی می‌کند.
چنین نوآوری‌هایی نشان‌دهنده چابکی سازمان در بهره‌گیری از فناوری‌های روز است و می‌تواند موجب افزایش اعتماد عمومی و رضایت مسئولان بالادستی شود.
نمونه‌های موفق بین‌المللی
برای درک بهتر مزایا و قابلیت‌های دستیار هوشمند، نگاهی به نمونه‌های پیاده‌سازی‌شده در سراسر دنیا می‌اندازیم که نتایج چشمگیری را به ثبت رسانده‌اند:
Pacific Gas & Electric (آمریکا)
یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های گاز/برق آمریکا با استفاده از دستیار صوتی AI توانسته است سالانه ۴ میلیون تماس مشتریان را از طریق سیستم خودکار پاسخ دهد و حدود ۳۵ هزار ساعت‌کار انسانی در سال صرفه‌جویی کند. رضایت مشتریان در زمان قطعی‌ها ۲۲٪ افزایش یافته است.
British Gas (انگلستان)
بزرگ‌ترین شرکت گاز انگلستان با میلیون‌ها مشترک، با جایگزینی IVR سنتی با سامانه مکالمه‌محور هوشمند، موفق به کاهش ۱۷٪ هزینه‌های عملیاتی مرکز تماس شد که معادل ۳۰ میلیون پوند در سال بود و هزاران مشتری راضی‌تر داشت.
Sprintlaw (استرالیا)
این شرکت حقوقی با معرفی دستیار صوتی هوشمند «تیلور» به عنوان نخستین "وکیل صوتی AI" توانست همزمان با دو برابر شدن تعداد مشتریان، اندازه تیم انسانی را به نصف کاهش دهد، که نشان‌دهنده کاهش چشمگیر هزینه‌های نیروی انسانی است.
این نمونه‌های موفق بین‌المللی نشان می‌دهند که بهره‌گیری از دستیارهای صوتی هوشمند یک روند جهانی در صنایع خدمات‌رسان محسوب می‌شود و نتایج ملموس و قابل اندازه‌گیری آن در نقاط مختلف دنیا به اثبات رسیده است.
ملاحظات فنی پیاده‌سازی
01
آموزش سیستم با داده‌های بومی
سامانه با دانش حوزه گاز و اصطلاحات صنعت گاز ایران آموزش داده می‌شود. واژه‌هایی مانند شماره اشتراک، فشار گاز، نشت‌یاب، انشعاب و سایر اصطلاحات تخصصی به زبان فارسی به سیستم معرفی می‌شوند. لهجه‌ها یا گویش‌های محلی استان نیز در صورت نیاز برای افزایش دقت تشخیص گفتار لحاظ می‌شوند.
02
یکپارچگی با زیرساخت‌های موجود
دستیار هوشمند با زیرساخت تلفن‌گویا و مرکز تماس فعلی یکپارچه می‌شود. همچنین امکان اتصال به نرم‌افزارهای داخلی (سیستم مشترکین، CRM، سامانه حوادث) وجود دارد تا اطلاعات به‌روز به صورت خودکار در اختیار AI قرار گیرد.
03
نظارت و بهبود مستمر
داشبوردهایی برای پایش کیفیت مکالمات، نرخ موفقیت پاسخگویی خودکار و موارد خطا طراحی می‌شود. هرجا که AI پاسخ نامناسبی داد، آن مورد علامت‌گذاری شده و برای بهبود دانش به کار می‌رود. این چرخه بازخورد مداوم باعث می‌شود سامانه در گذر زمان هوشمندتر شود.
04
امنیت و حریم خصوصی
تمامی مکالمات و داده‌های مشتریان طبق پروتکل‌های امنیتی مناسب ذخیره می‌شوند. دسترسی به اطلاعات محدود به افراد مجاز بوده و امکان ناشناس‌سازی داده‌ها برای اهداف تحلیلی در نظر گرفته شده است. استانداردهای امنیت سایبری و الزامات قانونی رعایت می‌گردند.
تجربه کاربری و پذیرش مشتریان
تجربه سایر کشورها نشان داده است که اغلب مشتریان مشکلی با صحبت کردن با یک دستیار هوشمند ندارند. آن‌ها بیش از هر چیز خواهان دریافت پاسخ سریع و دقیق هستند، فارغ از این‌که چه کسی یا چه چیزی جواب می‌دهد.
با این حال، برای افزایش مقبولیت و ایجاد تجربه‌ای دلپذیر، چند اصل کلیدی رعایت می‌شود:
  • صدای طبیعی و انسانی: صدای مصنوعی دستیار تا حد ممکن طبیعی، روان و شبیه انسان انتخاب می‌شود تا احساس گفتگو با یک ماشین سرد به حداقل برسد.
  • شفافیت در معرفی: در شروع تماس، سیستم خود را معرفی می‌کند (مثلاً «درود، من دستیار مجازی شرکت گاز هستم. چگونه می‌توانم کمک کنم؟») تا کاربر بداند با یک سیستم هوشمند در ارتباط است.
  • امکان انتقال به انسان: در صورت تمایل مخاطب به صحبت با یک کارشناس انسانی، این امکان سریعاً فراهم می‌شود تا کاربر احساس محدودیت نکند.
هدف ما خلق تجربه‌ای است که روان، قابل اعتماد و دلپذیر برای تمامی تماس‌گیرندگان باشد. با رعایت این اصول، انتظار می‌رود پذیرش مشتریان بالا بوده و نرخ رضایت به‌طور مستمر افزایش یابد.
مزیت رقابتی و نوآوری سازمانی
پیشگام در فناوری
شرکت گاز قزوین به عنوان یکی از اولین سازمان‌های خدمات‌رسان در استفاده از هوش مصنوعی شناخته می‌شود.
افزایش اعتماد عمومی
ارائه خدمات باکیفیت‌تر و سریع‌تر، اعتماد مشترکین و جامعه را به سازمان افزایش می‌دهد.
تصمیم‌گیری هوشمند
داده‌های استخراج‌شده به مدیران کمک می‌کند تصمیمات بهتری در توسعه شبکه و خدمات بگیرند.
بهبود مستمر
با بازخورد دائمی و تحلیل عملکرد، خدمات به‌طور مستمر بهبود یافته و کیفیت ارتقا می‌یابد.
اجرای این پروژه نوآورانه، شرکت گاز را در زمره سازمان‌های پیشروی کشور در به‌کارگیری هوش مصنوعی قرار می‌دهد و مزیت رقابتی و اعتباری قابل توجهی به همراه خواهد داشت. این تحول دیجیتال نه تنها در حال حاضر بلکه در آینده نیز به عنوان یک سرمایه‌گذاری استراتژیک ارزش خود را نشان خواهد داد.
نقشه راه پیاده‌سازی
1
فاز ۱: مطالعات و طراحی
بررسی نیازهای دقیق، بومی‌سازی زبان و دانش تخصصی، طراحی معماری سیستم و تعیین شاخص‌های موفقیت
2
فاز ۲: توسعه و آموزش
توسعه دستیار هوشمند، آموزش با داده‌های واقعی، یکپارچه‌سازی با سیستم‌های موجود و تست‌های اولیه
3
فاز ۳: پایلوت محدود
اجرای پایلوت با گروه محدودی از مشترکین، جمع‌آوری بازخورد، بهبود و تنظیم سیستم بر اساس نتایج
4
فاز ۴: راه‌اندازی کامل
استقرار سیستم برای تمامی مشترکین، آموزش کارکنان، نظارت مستمر و بهبود دائمی بر اساس داده‌ها
این نقشه راه به گونه‌ای طراحی شده که ریسک‌های اجرایی را به حداقل رسانده و اطمینان حاصل شود که در هر مرحله، سیستم با بازخورد واقعی بهبود یافته و برای گام بعدی آماده است.

زمان‌بندی پیشنهادی: با حمایت مدیریت و آموزش مناسب کارکنان، شرکت گاز قزوین می‌تواند تا ظرف ۱۲ تا ۱۶ هفته این تحول دیجیتال را عملیاتی کرده و از مزایای آن بهره‌مند شود.
جمع‌بندی و گام‌های بعدی
دستیار تلفنی هوش مصنوعی پیشنهادی، ترکیبی از دسترسی دائم، چندزبانگی، سرعت عمل در شرایط اضطراری و دقت در ارائه اطلاعات را برای شرکت گاز قزوین به ارمغان می‌آورد.
این سامانه می‌تواند به طور همزمان کیفیت خدمات به مشترکین را ارتقا دهد و هزینه‌های عملیاتی شرکت را کاهش دهد – همان‌گونه که نمونه‌های موفق جهانی نشان داده‌اند.
با تمرکز ویژه بر مدیریت تماس‌های اضطراری، این سیستم به ایمنی بیشتر جامعه و آمادگی بهتر در شرایط بحرانی کمک می‌کند و می‌تواند نقش حیاتی در حفظ جان و مال شهروندان ایفا کند.
گام اول
آغاز فاز مطالعات تفصیلی و طراحی شامل بومی‌سازی زبان و دانش تخصصی
گام دوم
انجام یک پایلوت کنترل‌شده برای ارزیابی عملکرد و جمع‌آوری بازخورد واقعی
گام سوم
استقرار کامل سامانه و آموزش کارکنان برای همکاری بهینه با فناوری جدید
اجرای این پروژه، شرکت گاز را در زمره سازمان‌های پیشروی کشور در به‌کارگیری هوش مصنوعی قرار خواهد داد و مزیت رقابتی و اعتباری قابل توجهی به همراه خواهد داشت. این سرمایه‌گذاری در نوسازی خدمات مشتری، نه‌تنها امروز بلکه در سال‌های آینده ثمرات خود را در رضایت مشترکین، امنیت شبکه و بهره‌وری سازمان نشان خواهد داد.